Welke laxeermiddelen zijn er en wat zijn de risico’s?

Een slecht dieet kan oorzaak zijn van obstipatie, ofwel verstopping. Bij een deel van de mensen is voeding niet de oorzaak, er kan bijvoorbeeld ook sprake zijn van luie darmen. Ook bepaalde medicijnen kunnen obstipatie als bijwerking hebben. Bijna iedereen gebruikt weleens een laxeermiddel. Het is een veel gebruikt middel tegen verstopping. Ze zijn te verkrijgen in verschillende varianten. Het ene middel werkt bijvoorbeeld als stimulans voor de darmbewegingen waardoor ontlasting sneller wordt uitgescheden. Andere laxeermiddelen zorgen ervoor dat er vocht in de darmen wordt vast gehouden waardoor de darmen worden gestimuleerd om te werken. Maar wat zijn eigenlijk de risico’s van het gebruik? Ontwikkel je op den duur luie darmen?

Wanneer is sprake van obstipatie?
Van obstipatie is sprake wanneer je, langer dan voor jou normaal is, niet naar het toilet kunt. Bij de ene persoon zal er sprake zijn van obstipatie als deze 1 dag niet naar het toilet is gegaan. Bij een ander is een toiletbezoek van 1 keer in de 3 dagen normaal en treden er geen klachten op. Obstipatie kan veel klachten geven. De meest voorkomende klachten zijn misselijkheid, buikpijn, krampen, opgeblazen gevoel, opgezette buik, overgeven en een verminderde eetlust.

Verschillende varianten
Er zijn eigenlijk 3 soorten laxeermiddelen. De meest bekende zijn de laxeermiddelen met de werkzame stof bisacodyl. Deze zijn gewoon verkrijgbaar bij de drogist. Deze variant heeft een rechtstreeks effect op de darmen. Het bevordert de werking van de darmen. Men noemt deze categorie laxeermiddelen ook wel contactlaxeermiddelen.

Ook bestaan er de zogenaamde osmotische laxeermiddelen. In deze middelen zit een bepaalde stof die ervoor zorgt dat vocht in de darmen wordt aangetrokken. Het volume van de aanwezige ontlasting wordt zo groter wat het voor de darmen makkelijker maakt om deze vooruit te stuwen.

Daarnaast zijn er volume vergrotende laxeermiddelen. Deze houden vocht vast en vergroten zo ook het volume van de ontlasting in de darmen. Een voorbeeld van zo’n laxeermiddelen is movicolon.

Risico’s van zelden gebruik van laxeermiddelen
Een zelden gebruik van laxeermiddelen brengt vrijwel geen risico’s met zich. Wel kan je last krijgen van gebruikelijke bijwerkingen zoals diarree, krampen e.d..

Risico’s van regelmatig gebruik van laxeermiddelen
Het regelmatig gebruik van laxeermiddelen kan afhankelijkheid van de middelen creëren. Daardoor kan het voorkomen dat je op den duur niet meer zonder laxeermiddelen naar het toilet kunt. Als je last hebt van steeds terugkerende verstopping, is er vermoedelijk een oorzaak. Het is dus raadzaam om even langs de huisarts te gaan. Deze zal je verder kunnen adviseren.

Bij een regelmatig gebruik van laxeermiddelen bestaat een risico op verslaving.

Risico’s van dagelijks gebruik van laxeermiddelen
Bij dagelijks gebruik zullen de darmen op termijn niet meer functioneren. De darmen zijn dan zo gewend aan het gebruik van laxeermiddelen dat zij niet meer op een normale manier, zonder prikkeling, functioneren. Er is dan sprake van luie darmen. Dit kan een gevolg zijn dat levenslang kan blijven bestaan.

Dagelijks gebruik zorgt bovendien ook voor een tekort aan vitaminen en mineralen. Ontlasting wordt snel door het lichaam uitgescheden waardoor er geen tijd is om de nuttige voedingsstoffen te verwerken.

Door het grote vochtverlies kan bovendien een kaliumtekort ontstaan. Dit kan leiden tot ernstige hartritmestoornissen. Het is een veel voorkomende doodsoorzaak bij boulimapatiënten.

Laxeermiddelen mogen dus nooit langdurig worden gebruikt!

Een uitzondering zijn de laxeermiddelen zoals Movicolon. Deze volume vergrotende laxeermiddelen worden doorgaans voorgeschreven door de arts bij langdurige ernstige obstipatie. Zij hebben in principe hetzelfde effect als het eten van veel vezelrijke voeding. Bijvoorbeeld zemelen. Ook zemelen nemen veel vocht op waardoor de stoelgang wordt bevordert.

Eetstoornis en laxeermiddelen
Personen met een eetstoornis maken vaak gebruik van laxeermiddelen. Het lichaam scheidt door het gebruik extra vocht uit waardoor het lijkt alsof men gewicht kwijt is. Dit is echter niet het geval. Wanneer dit vocht weer op een normaal niveau is, zal je merken dat je in werkelijkheid geen gewicht bent verloren. Laxeermiddelen helpen dus zeker niet bij het afvallen!

Advies
Neem alleen een laxeermiddel als je echt last heb van obstipatie. Het gebruik van laxeermiddelen zonder dat sprake is van obstipatie kan op de lange termijn zeer vervelende gevolgen hebben en in uitzonderlijke gevallen zelfs leiden tot de dood.

Laxeermiddelen helpen niet bij het verliezen van gewicht! Gebruik deze dus nooit om af te vallen. Lees de bijsluiter goed voor het nemen van laxeermiddelen. En houd er rekening mee dat je de volgende dag een toilet in de buurt hebt en last kunt hebben van krampen en diarree. Merk je dat je steeds vaker grijpt naar de laxeermiddelen? Ga dan naar huisarts en achterhaal de oorzaak van de verstopping.