Diëten is niet langer alleen een kwestie van volhouden, discipline en motivatie maar ook van hormonen. Zo is leptine van grote invloed op ons gewicht, het hormoon reguleert namelijk het verzadigingsgevoel. Hoe meer van deze stof in je bloed is terug te vinden, hoe hoger je verzadigingsgevoel is. De stof stuurt als het ware signalen naar de hersenen dat er voldoende vetreserves aanwezig zijn waardoor de stimulans op te gaan eten klein is. Leptine is de tegenhanger van het hormoon ghereline dat juist een hongergevoel veroorzaakt. Naast het effect op het verzadigingsgevoel heeft leptine ook een effect op de stofwisseling. Bij een hoog leptine niveau is de stofwisseling veel hoger dan bij een laag niveau van leptine. Gevolg is dat je bij een laag niveau van leptine per definitie moeilijker gewicht verliest en makkelijker aankomt.
De hoeveelheid leptine is minstens even belangrijk als de hoeveelheid insuline in het bloed. Het insuline niveau reageert echter sterk in relatie met eten. Leptine reageert sterk met de hoeveelheid vet in ons lichaam. Na het eten stijgt je leptine niveau niet dusdanig hoog zoals bij het insuline niveau wel het geval is.
Leptine wordt afgescheiden door wit vetweefsel. Dat betekent dat mensen met overgewicht over het algemeen veel leptine in hun bloed hebben. Vanuit de natuurlijke omstandigheden van de mens is dat goed te verklaren. Mensen moeten van oudsher over voldoende vetreserve beschikken om te overleven, maar ook een teveel aan vet is dodelijk. Dan ben je immers niet meer in staat om je natuurlijke vijanden te snel af te zijn. Vandaar dat hormonen deze balans proberen te behouden. Te weinig vet is niet goed, maar te veel vet is ook zeker niet goed.
Leptine en diëten
Door te diëten zul je waarschijnlijk een aantal kilo’s verliezen. Het niveau van leptine daalt waardoor het verzadigingsgevoel afneemt en het hongergevoel juist toe neemt. Gevolg is dat je hongergevoel als het ware ‘wint’ en je erge honger zult hebben. Daardoor zul je weer gaan eten en de verloren kilo’s en misschien zelfs meer weer aankomen. Wanneer je niet eet, zul je waarschijnlijk in het dagelijkse leven weinig meer kunnen uitvoeren. Niet alleen ben je erg humeurig ook je dagelijkse taken worden een stuk lastiger uitvoerbaar.
Wat gebeurt er wanneer we het niveau van leptine beïnvloeden?
Leptine is voor het eerst aangetoond bij muizen. Muizen die te weinig leptine hadden, waren vaak te zwaar in vergelijking met hun soortgenoten.
Bij muizen zijn verschillende testen gedaan met betrekking tot het inspuiten van het hormoon leptine. Gevolg was dat de muizen die extra leptine kregen ingespoten binnen een paar dagen tot wel 40% van hun gewicht konden verliezen. Latere experimenten bij mensen hadden helaas niet zulke goede resultaten. Vermoedelijk komt dat omdat het hormoon niet door onze darmen kunnen worden verwerkt. Wel zou de gevoeligheid eventueel door middel van voeding worden vergroot.
Voeding en gevoeligheid voor leptine
Het eten van te veel of te weinig heeft een nadelig effect op de gevoeligheid voor leptine. Probeer dus te voorkomen dat je te veel of te weinig eet. Onderzoeken hebben uitgewezen dat een sterke calorie restrictie gedurende langere tijd of het totale onthouden van eten kan zorgen voor een verlaging van de hoeveelheid leptine in het bloed. Bovendien kan er een ongevoeligheid van leptine ontstaan, je lichaam reageert dan niet meer op de signalen van het hormoon. Het gevoel van verzadiging verdwijnt waardoor het erg moeilijk is om maat te houden en waardoor je al snel te veel zult eten.
Mensen met overgewicht vertonen vaak weinig gevoeligheid voor leptine. Door de grote hoeveelheden leptine die door het vetweefsel worden afgescheiden ontstaat ongevoeligheid, het verzadigingsgevoel verdwijnt waardoor het erg moeilijk is om weer gewicht te verliezen.
Er wordt beweerd dat het eten van veel koolhydraten de leptinegevoeligheid doet afnemen en het eten van vet en eiwit de gevoeligheid juist doet toenemen.
Leptine en slaap
Voldoende slaap is belangrijk tijdens het diëten. Inmiddels is duidelijk geworden dat mensen die te weinig slapen een veel lagere hoeveelheid leptine in het bloed hebben dan mensen die meer dan acht uur per nacht slapen. Dit verklaart mogelijk de vele onderzoeken die uitwijzen dat te weinig slaap overgewicht in de hand werkt. Dit zou kunnen komen door een verstoorde hormoonbalans.
Voedselgenot
Naast het verzadigingsgevoel heeft leptine ook een grote invloed op ons voedselgenot. Bij te weinig leptine hebben mensen vrijwel altijd honger en trek en zeggen zij nooit ‘nee’ tegen voeding. Zij kunnen eigenlijk onbeperkt door blijven eten. Daar waar normaal gesproken onze hersenen ook om eten vragen wordt deze honger ook in de hersenen gestild door te eten. Een te laag niveau van leptine zorgt ervoor dat de hersenen nooit verzadigd zijn en je hersenen dus altijd ’trek’ hebben.